آینده جنبش سبز و مدعیانش !؟

* امروزه تفکر غلطی در جریان است که جنبش داخلی باید در جنگ قدرت سران حکومت حمایت از یک جناح را دنبال کند و این درست هدفی است که سران اصلاح طلب خواهان آن می باشند ، چنانچه در ۳۱ سال گذشته از چنین ترفندهایی استفاده کردند.

------------------------------------------------------------------

حسن زارع زاده اردشیر

کنشگر حقوق بشر، روزنامه نگار و فعال سابق دانشجویی

http://zarezadeh.blogspot.com/

جنبش سبز نه تنها برای ایرانیان، بلکه نام شناخته شده ای در بین مردم جهان است که خواهان و علاقمند آزادی و دموکراسی هستند. بازتاب این جنبش در سطح بین المللی حتی دولتهای قدرتمند را به این باور رساند که جنبش سبز با جمعیت میلیونی خود توانست پایه های رژیمی که ۳۰ سال از علاقمندی مردمش به حفظ نظام صحبت میکرد ، بلرزاند. در خصوص اهمین این جنبش در دو سال گذشته اظهار نظرهای متفاوتی از موافقان ، مخالفان و کسانیکه جنبش سبز را پایه ای برای احیا و ابزار قدرت خود بشمار می آوردند ابراز شده، گرچه افراد و گروههایی نیز بودند که بر اساس واقعیت ها تلاش داشتند نهایت حمایت و کمکشان را برای رشد جنبش بنمایند. اما این جنبش سبز می ماند؟

علارغم افزایش هواداری و حمایت از جنبش سبز در ابتدای فعالیت، اما وقتی اوج تظاهرات خیابانی فروکش می کرد مخالفان جنبش بخصوص در خارج کشور رو به فزونی رفته و گاهی جنبش را به بی عملی و کوتاه آمدن در مقابل رژیم متهم می کردند. نگاهی به اخبار و فیلمهای ارسالی از داخل کشور از طریق موبایل و اینترنت، آن هم با وجود محدودیت های اینترنتی و شدت سرکوب حکومت، اهمیت مبارزه میلیونها ایرانی به رهبری جوانان را روشن می کند. بی جهت نیست که این جنبش در زمان کوتاهی توانست به کمک ایرانیان داخل و حمایت همه جانبه خارج ، افکار جهان را از سرکوب وحشیانه جمهوری اسلامی آگاه کند و با تبلیغات وسیع رسانه های بین المللی جنبش سبز پدیده ای جهانی شود. امروزه کافیست کلمه جنبش سبز یا نوار سبز گفته و دیده شود و منظور از مبارزه بر ضد نظام اسلامی متبلور نگردد و این اثر مثبت را می توان از مردمی که در جنبشهای سایر کشورها در جریان است ، نیز مشاهده نمود.

درحالیکه اندیشمندان ، هنرمندان ، نویسندگان ، گروههای حقوق بشری و سیاسی ، مردم عادی و حتی مجالس و دولتهای قدرتمند از کار شگرف جنبش سبز سخن می گویند ، هستند افراد و بعضی از گروههای سیاسی ایرانی بخصوص در خارج کشور که جنبش سبز را انحرافی و یا ارتجاعی می نامند. روشن نیست که پایه تفکر این افراد و گروهها چگونه تنها با ربط دادن جنبش سبز به اصلاح طلبان می بایست به چنین نتیجه گیریهایی برسد و مگر نباید حداقل به میلیونها مردم شرکت کننده که از اکثریت جوانان تشکیل شده اند ، احترام گذاشت که موجب شدند رژیم در جهان قابل سقوط نشان داده شود؟ بویژه که انسان ها در حال عوض شدن هستند و افرادی که در گذشته صاحب منصب بودند امروز می توانند یک مخالف تمام عیار باشند. در جریان جنبش سبز جوانان و دانشجویان نشان دادند که در غیاب مدعیان روشنفکر و پیشرو، توانایی به چالش کشیدن نظام را دارند و با آگاهی به دنبال استفاده از فرصت ها و ظرفیت ها برای تغییر فضا می روند. جنبش جوانان که در روند فعالیت های پس از ۱۸ تیر رشد یافته اند متاسفانه به عمد دیده نمی شوند. باید پرسید چرا طیف گوناگون جوانان و مردم در جنبش سبز دیده نمی شوند و گناه این ندیدن به گردن چه کسانیست و چرا اکنون که رسانه های بین المللی و دولتهای بزرگ در حال درک طیف گوناگون جنبش سبز هستند، باز هم افراد و گروههایی هستند که به دلیل عدم شرکت خود در این مبارزات، هنوز هم جنبش را ارتجاعی می خوانند؟ و یا به نفع طیف های دیگری آن را معرفی می کنند.

گروههای دیگری با اسامی گوناگون نیز هستند که اسم جنبش سبز را برای بدست آوردن حمایت ایرانیان برای ایجاد اپوزیسیون یدک میکشند که گرچه طیف مختلف جنبش سبز را قبول دارند ولی بیشتر بدلیل بهره برداری سیاسی خود میباشند.

جنبش سبز حتی با شعار رای من کو ، فریاد دموکراسی خواهی را سر دادند و بی انصافیست این شعار تنها به سرسپردگی اصلاح طلبان حکومتی منتهی گردد. باید گفت جوانانی که شادی و سرور خود را در انتخابات ابراز می کردند بطور آشکار مخالف بازگشت به دوران طلایی خمینی آنطور که کاندیدها می گفتند ، از همان ابتدا و قبل از انتخابات بوده اند . کسی منکر این نیست که گروهی طرفدار اصلاح طلبان بودند و این در ابتدای جنبش که احتمال سرسختی حکومت را نمی دادند بیشتر بود، ولی هرچه سرکوب بیشتر گردید تعداد بیشتری درک کردند که در سایه نظام امکان آزادی و دموکراسی وجود ندارد و شعارهای عمومی ساختار شکن بعدی این نظریه را اثبات کرد. مگر می شود جوانان که بخش اعظم آنها دانشجو بودند ، بخون کشیده شدن دانشجویان در ۱۸ تیر ۷۸ و روزهای دیگر را در اوج دولت اصلاحات فراموش کنند؟ مگر می شود کارگران سرکوب دو سندیکای مستقل کارگری و بخون کشیده شدن معدنچیان کرمان را در اوج دولت اصلاحات باور نکنند ؟ مگر میشود زنان نابرابری با مردان را در تمام سالهای نظام جمهوری اسلامی فراموش کنند و یا روزنامه هایی که تنها بخشی از واقعیات را منعکس می کردند و در زمان اصلاحات بسته شدند را بپای فقط رهبری نوشت و دولت اصلاحات و اصلاح طلبان را مقصر ندانست؟ آیا سرکوب معلمان ، استادان ، کمپینهای یک میلیون امضا و جلوگیری از کار کودکان ، قتلهای زنجیره ای ، عدم اجازه چاپ به نویسندگان مستقل و محدودیت کانون آنها ، سرکوب اقوام ، محدودیت برای مذاهب و مسائل دیگر که تنها در دولتهای سازندگی و اصلاحات نبوده و در ۳۱ سال گذشته حکومت و همه دولتهایش جریان داشته ، بدنه جنبش سبز که چرا خواستار حفظ نظام نبوده است، روشنتر نمی کند ؟ اگر تا مدتها مردم جهان و دولتهای آنها تصور می کردند که جنبش سبز فقط دنبال تحقق ریاست جمهوری یکی از کاندیداهاست، بخشی به تبلیغات این افراد و گروههای مخالف بر نمی گردد که چنین خیالی را گسترش می دادند، تا اینکه شعارهای "نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران" گوش فلک را کر کرد؟ آیا همین افراد و گروهها موجب نگردیدند تا سران اصلاح طلب در داخل کشور که خود اعتقاد دارند بدنبال جنبش کشیده می شوند ، جنبش سبز را منحصر بخود گردانند و اخیرا نیز که چند نفری از آنها با نام شورای هماهنگی راه سبز امید به خیل همکاران با بودجه و امکانات خود در غرب پیوسته اند در کمال پررویی جنبش سبز را در تنازل قانون اساسی و حفظ نظام معرفی کنند؟

واقعیت اینکه سران اصلاح طلب بعد از ۲۹ سال در اختیار داشتن سکان کشور، گمان نمی کردند بعنوان ضد رژیم سرکوب شوند و بر این باور بودند که با کمک رفسنجانی و خاتمی توافقی با رهبر کار را بسود آنها خاتمه می دهد، درحالیکه رهبری از آغاز قتلهای زنجیره ای شمشیرش را برای حکومت انحصاری کشیده بود . زمانیکه فضای داخل و خارج کشور آماده می شد که تغییر نظام تنها راه چاره است ، شورای سبز هماهنگی بطور مشکوک سر بلند می کند و دوباره فضای متشنج ایجاد می شود که چرا با اصلاح قانون اساسی مشکل حل نگردد و در این راه چشم به عملکرد رفسنجانی و خاتمی دارند که منتظر مخالفت اصولگرایان با رییس دولت بودند تا به صحنه باز گردند. چشم دیگر این شورا که با سردمداری امیر ارجمند که قانون اساسی را دموکراتیک ندانسته ولی با وقاحت جنبش سبز را خواهان اجرای قانون اساسی می داند، بسوی کمک غرب است و برای همین با دلالان بین المللی مدافع رابطه جمهوری اسلامی و غرب جلسه ناهار ترتیب می دهد که عمدگی برایشان دیگر احمدی نژاد نیست چرا که بودجه آنها از جای دیگر می رسد! صحبت این جناب شورایی از برگزاری اعتصاب و فریبهای کلامی نیز نشان از این دارد که می خواهند به داخل و خارج نشان دهند چه اندازه در جامعه نفوذ دارند که باید مورد توجه اپوزیسیون قرار گیرد.

جنبش سبز نیز مانند هر جنبشی دارای نقاط مثبت و منفی است که باید آنها را در کنار هم دید تا به شناخت جنبش نائل آمد و خوشبختانه امروزه تحلیلهای درستی از جنبش در سطح جامعه و خارج کشور انجام شده است ، مهمترین نقاط ضعف جنبش سبز بدین قرار است. جنبش سبز با وجود برابری تقریبی زن و مرد ، دختر و پسر در تظاهرات میلیونی خیابانی نتوانست پرچم تبعیض جنسیتی را محکم در دست گرفته و خواهان این برابری باشند که از اصول مهم حقوق بشر و دموکراسی است. جنبش سبز به دلیل مبارزه مشترک همه گروههای درگیر و با وجود شعار مرگ بر دیکتاتور نتوانست تفکر بظاهر غالب اصلاح طلبی را که با تبلیغات فراوان آنها همراه است ، بجهت تغییر نظام بکشاند. جنبش سبز نتوانست شعارهایی در جذب کارگران ، ادیان ، اقوام و اقشار مختلف داده و بدنبال پیوند خود با آنها باشد، هرچند در ترکیب جنبش سبز از همه آن اقشار نیز شرکت داشتند . جنبش سبز بدلیل ریشه دیکتاتوری در صد سال اخیر نتوانست به سازماندهی جوانان و دانشجویان پرداخته و نهادهای دموکراتیک خود را همچون سایر اقشار جامعه برای هویت دادن به دموکراسی و آزادی ایجاد کند ، نهادهایی که لازمه یک جامعه بوده و از میان آنها سازمانها و احزاب ریشه گرفته و در نتیجه آلترناتیو و رهبری را شکل می دهند . دلایل دیگری نیز میتوان ردیف کرد ولی آنچه اهمیت دارد اینکه جنبش سبز به همه نشان داد که این نظام امکان سقوط دارد و باید که به ایجاد نهادهای دموکراتیک به منظور ایجاد تغییر ساختار ها دست زد. تفاوت گوناگون طیف جنبش سبز حتی در دولتهای بزرگ که همیشه منافع خود را دنبال می کنند نیز جا افتاده است و اخیرا نیز موجب انگیزه مردم کشورهای منطقه شده که بطور وسیع در سرنگونی دیکتاتورهای ۳۰ سال به بالا مشغول شده و در حال تشکیل نهادهای دموکراتیک خود هستند. نکته ای که در همه این جنبشها با جنبش ایران مشابه است ، ترکیب گوناگون افراد و گروههای شرکت کننده در تظاهرات است و اینکه همه کم و بیش محروم از نهادهای دموکراتیک بوده ولی جملگی خواهان آزادی و دموکراسی هستند.

واقعیت اینکه جنبش سبز مدتی است که پوسته داده و در حال تغییر است تا بتواند نقاط ضعف خود را پوشش دهد ، برای اینکار نیاز دارد تاکتیکهایی را اتخاذ کند که با سایر جنبشهای کشور از جمله کمپین زنان، جنبش کارگری و غیره هماهنگ شود. تحول خواست ایرانی دموکراتیک نه تنها در نیروهای سکولار دموکرات جنبش سبز به یک هدف تبدیل شده ، بلکه بسیاری از معتقدان اصلاح طلبی که به زندان افتاده و یا همچنان در زندان هستند به تدریج به چنین هدفی نزدیک شده و تغییر ساختار نظام تبدیل به یک استراتژی واحد خواهد شد. جنبش سبز نیاز دارد ، چنانچه اخیرا درک کرده است که با اهداف و استراتژی جدید که دیگر با اشکال قبلی همخوانی ندارد خود را گسترش داده تا همگام با سایرین خواسته های عمومی و مشترک جامعه را نمایندگی کنند و باین ترتیب نهادها و افراد بیشتری از مردم را زیر پوشش کل جنبش در آورند. جنبش سبز این چنین به نفی گذشته خود رسیده و ضمن پوشش دادن نقاط ضعف خود بهمراه سایر جنبشها شکل جدیدی را خواهند گرفت که طبعا نام جدیدی نیز خواهد داشت که دیگر طبق خواسته سران اصلاح طلب نه تنها دنبال اصلاح نظام نخواهد بود ، بلکه به تغییر رژیم که خواست اصلی مردم می باشد، همت خواهد گذاشت. هرچند با وجود تغییرات فراوانی که در شعارها و حرکتهای جنبش دیده می شود ولی همچنان در جهان این طیف وسیع بنام جنبش سبز معروف است و سران اصلاح طلب نیز بیشترین کوشش خود را می کنند که با تفسیر و تعبیر های گوناگون سبزی آنرا حفظ کرده و به جهان بقبولانند که جنبش در همان خواست اولیه که تغییر رییس دولت است، باقی مانده است. اینکه چه نام جدیدی به ترکیب جنبش فعلی که کاملا متفاوت با جنبش سبز اولیه است داده شود ، حرکتهای بعدی مشخص می کند ولی جنبش دموکراتیک می تواند نام با مسمایی باشد که استراتژی و هدف ترکیب جنبشها را نیز آشکار می سازد ، چرا که هیچ نظام مذهبی ، ایدئولوژیک و استبدادی نمیتواند دموکراتیک باشد. در پروسه ای که جنبش سبز به استحاله خود می پردازد ، نیاز به استحاله سایر جنبشهای داخل کشور که در مراحل اولیه هستند، نیز می باشد تا بجای مقابله لفظی مبنی بر وابستگی جنبش سبز به اصلاح طلبان، به وحدت همه نهادهای دموکراتیک کمک نموده و به ایجاد آلترناتیو همت گذاشته و زمانیکه سران حکومت درگیر تقسیم و یا انحصار قدرت هستند ، نهایت استفاده را در سازماندهی خود بنماید.

امروزه تفکر غلطی در جریان است که جنبش داخلی باید در جنگ قدرت سران حکومت حمایت از یک جناح را دنبال کند و این درست هدفی است که سران اصلاح طلب خواهان آن می باشند ، چنانچه در ۳۱ سال گذشته از چنین ترفندهایی استفاده کردند. جنبش زمانی می تواند از درگیری جناحی حکومتیان استفاده کند که خود به آلترناتیوی قدرتمند تبدیل شده و امکان دخالت و تغییر رفتار را در جامعه داشته باشد و طبیعی است در آن زمان طوری عمل خواهد کرد که نظام را وادار به پذیرش شرایط تغییر می کند. آشکار است که جناح دولتیان با پشتیبانی بخشی از سپاه به آینده قدرت انحصاری خود می اندیشند و بهمین دلیل به مراکز اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی جناح دیگر یورش برده و آن جناح نیز برای از دست ندادن قدرت خود به افشاگری پرداخته اند. جناح اصولگرایان که گروه موتلفه نقش مهمی در آن بازی می کند در فرصت بدست آمده تغییر وزرا به دست رییس جمهور، که قبلا خیلی عادی تلقی می شد ، توافق رهبر را برای مقابله گرفتند چرا که رهبر نیز واهمه از دست رفتن قدرت را احساس کرد. در حال حاضر آنچه از افشاگریهای مالی و سیاسی دو طرف نصیب جنبشهای داخلی می گردد و خوشبختانه این افشاگری به دوران ۳۱ ساله رژیم نیز بسط پیدا کرده است ، فساد بیش از حد همه اقشار حکومتی در طول ۳۱ سال حکومت گذشته است. جلسه موتلفه با رفسنجانی ، جلسه امیر ارجمند با تریتا پارسی، نگاه بعضی از اصولگرایان به توافق با اصلاح طلبان معتدل، انتشار اخبار از سایتهای گوناگون سران اصلاح طلب ، طلب بخشش خاتمی از رهبری و گرم کردن زودهنگام تنور انتخابات بعدی ، تن دادن به انحلال حزب مشارکت در صورت حذف بازنگری شورای نگهبان به کاندیدها ، داغ کردن تنور انتخاباتی از سوی اصلاح طلبان، جانب داری از یکی از جناحهای حکومت و موارد دیگر نکاتی است که همچنان برای بازی با افکار عمومی و فریب مردم و ورود آنها به انتخابات بعدی انجام می گیرد تا تغییرات ساختاری و اساسی در جامعه که منجر به تغییر نظام می شود، به فراموشی سپرده شود. مهمتر اینکه روشن شده است که در سرکوب نهادهای دموکراتیک ، زندان ، شکنجه ، تجاوز ، کشتار و اعدامهای ۳۱ سال گذشته به نوعی همه جناحها با اطلاع و درگیر بوده اند و از این رو امکان اصلاح در این نظام وجود ندارد، چراکه همه جناحهای حکومتی در با شدت یافتن قدرت جنبش داخلی و به خیابان ریختن مردم، یکصدا خواستار سرکوب آن می شوند و همیشه خواهند بود.

امروزه با وجود جنبشهایی که در منطقه جریان پیدا کرده و دو رهبر مستبد نیز به سقوط وادار شده اند و امکان سقوط چند دیکتاتور دیگر هم وجود دارد که از نظر ایرانیان سقوط دیکتاتور سوریه از همه مهمتر است ، سران حکومت را به واهمه انداخته است. بویژه که درگیری جناحهای حکومتی نیز به فرسایش آنها کمک می کند. از طرف دیگر محور قرار گرفتن اصول حقوق بشر توسط دولتهای مقتدر که با تایید مردم آزادیخواه آن کشورها نیز روبرو گردیده ، موجب شده سازمان ملل تحت فشار، نماینده خود یعنی گزارشگر ویژه را برای بازرسی وضعیت زندانیان سیاسی و شکنجه و اعدام آنها در محاکم فرمایشی اعزام کند که حکومت را در فشار قرار خواهد داد. بنابراین زمان مناسبی برای فعالین جنبشهای داخلی ایجاد شده که بتوانند از فضای ایجاد شده به گسترش نهادهای دموکراتیک بپردازند تا دموکراسی و درک آزادی در آنها نهادینه شده و امکان قدرت یابی استبداد بعدی را کاهش دهند.

تا زمانیکه نهادهای دموکراتیک جامعه از شکل نطفه خارج نگردیده و خود را سازماندهی نکنند، هیچ اتفاقی نخواهد افتاد مگر آنکه از خارج کشور چیزی دیکته شود. خوشبختانه بدلیل فضای دموکراتیک ایرانیان مقیم خارج کشور که اکثرا بدلیل استبداد ریشه دار یکصد سال اخیر در کشورهای دموکراتیک زندگی می کنند ، به سازماندهی نیروها و ایجاد گروهها و احزاب سیاسی پرداخته اند و به حمایت همه جانبه و هدفدار از جنبشهای داخل کشور دست زده اند. وجود نهادهای دموکراتیک در میان ایرانیان خارج کشوری بسیار حیاتی است تا ریشه استبداد که هنوز هم جریان دارد خشک شود، کما اینکه گروهها و سازمانهای ایرانی در خارج کشور وجود دارند که در۳۱ سال گذشته شکل دموکراتیک نگرفته و کمیته های رهبری و رده های بالای آنها بدون تغییر مانده است و طبعا اگر زمانی قدرت را در دست گیرند به همین روش ادامه خواهند داد. هستند افراد و گروههایی که غیر از سران اصلاح طلب ، مدعی در دست گرفتن قدرت می باشند و جنبشهای داخل کشور را تنها به عنوان پله ای برای هدف خود مورد حمایت قرار میدهند، غافل از آنکه مردم و بخصوص جوانان نه تنها به آنها اهمیت نمی دهند بلکه با فعالیت های رادیکال- دمکرات دیگر به هیچ گروه غیر دموکراتیک اجازه قدرت یابی نخواهند داد. جنبشهای داخل کشور درک کرده اند که جز با وحدت با یکدیگر، جز با سازماندهی خود، جز با ایجاد آلترناتیوی سکولار دموکرات در داخل کشور ، امکان برقراری نظامی دمکراتیک ممکن نخواهد شد.